Loiola eta gehiago; San Inazio Bidea Azpeitian

Loiola

Loiolako Santutegia

Santutegi

Loiolako Santutegia XVII. eta XVIII. mendeetako arte joerekin eraiki zen eta hortik Erromatar barrokoaren adibide da. Carlo Fontanak diseinatu zuen Basilika eta Kolegioa hartzeko eta Loiolako San Ignazio jesuiten sortzailearen jaiotetxearen zaindari izateko. Lanak 1688an hasi ziren eta basilika 1738an sagaratu zen. Obra zuzendu zuten hargin maisuak euskaldunak izan ziren, Martin de Zaldua eta Ignacio de Ibero nabarmenduz.

Nabarmendu beharreko puntuak:

Kanpoaldea

Kupula (kanpokoa): aita Olivak eskatuta, Berniniren ikasle Carlo Fontanak diseinatua. Estiloak erromatar eragina du, eta bakarra da Gipuzkoan. 1735ean amaitutako linterna lirain batez koroatuta dago, barrualdea argitzen duena. Izarraitzeko kareharriz egina dago.

Nartex edo ataria: Txurrigueresko-estiloko inspirazio argikoa, bi hegalen zuzentasuna hausten du. 1720an hasi ziren eraikitzen, eta lau urtez harrizko 19 bloke handi ekarri zituzten Izarraitzetik eraikina egiteko. Garaiko harginak bertakoak, valentziarrak eta nafarrak ziren. Elizpea errematatzeko, 1722an Karrarako marmolezko armarri bat enkargatu zen, Genovatik 16.000 erreal ordaindu ondoren iritsi zena. Felipe V.a Espainiako lehen errege borboikoaren armak erakusten ditu. Aguraingo harri zuriz egindako bost estatuak Cayetano Pacek diseinatu zituen, baina San Inaziokoa bakarrik zizelkatu ahal izan zuen. Gainerakoak (Xabierko San Frantzisko, Borjako San Frantzisko, San Estanislao eta San Luis Gonzaga) Miguel de Mazo mendizaleak zizelkatu zituen 1738an.

Barrualdea

Barruko kupula: hareharriz egina, Austriako Etxearen eta Borboiko Etxearen armarriekin apainduta dago, basilika eraiki zenean, agintean ziren errege-etxeak ziren. Horri dagokionez, ez dugu ahaztu behar obra Austriako Mariana erreginaren ekimena izan zela, Felipe IV.aren alarguna, eta Felipe V.a Borboikoaren erregealdian amaitu zela. Nabarmentzekoak dira, halaber, zizelkatuekin apaindutako frisoa, gerra-elementuak eta zazpi bertuteetako estatuak irudikatzen dituena.

Erretaula nagusia: Ignacio de Iberok diseinatu zuen. Rokoko estilokoa, Txurrigeraren eragin handikoa (Salamancako San Estebanen erretaularen antzekoa), 1750 eta 1757 bitartean eraiki zen. Bere zutabe salomondarrak eta marmol eta agata bizizko apaingarriak nabarmentzen dira batez ere. Teknika hau, garai hartan Loiolan ezezaguna zena, Iberok eta bere ikasleek Zaragozan ikasi zuten.

Erretaulak San Inazioren bizitzako bi aldiak laburbiltzen ditu: gaztetako militartasuna eta heldutasun erlijiosoa. Horregatik, armak, banderak eta almenak biltzen dira. Sinbologia erlijiosoaren aldean defentsarako elementuak azaltzen dira.

Santuaren estatua, erretaularen gainean jarri zen 1758an. Zilarrez egina eta agataz apaindua, Real Compañía Guipuzcoana de Caracasen dohaintza izan zen, eta 4.000 pesotan tasatu zen.

Gainerako erretaulak eta pulpituak: Ignacio de Iberok diseinatu zituen, baina amaitu gabe geratu ziren, 1767an Jesuitak Espainiatik egotzi zituztelako. Obrei berriro ekin zitzaien XIX. mendean Konpainiaren itzuleran.

Loiola Santutegia